Overbodige mens

“Als AI artikelen en scripts kan schrijven ben ik dan overbodig?” vroeg RTL Nieuws tech redacteur Harm Teunis aan Piek Vossen en mij. Dat AI de mens overbodig maakt is een populair frame in de media. Helemaal nu we overspoeld worden met toepassingen als Dall-E, MusicLM, Midjourney en ChatGPT. In plaats van te spreken over AI die de mens vervangt, is het relevanter om te kijken naar complementaire samenwerkingen. Helaas zie ik dat nog steeds vaak wordt gedaan alsof kunstmatige intelligentie en menselijke intelligentie hetzelfde zijn; een misvatting die gebaseerd is op antropomorfisering en misleidende AI-metaforen. Andersom wordt ook vaak gedaan alsof mensen hetzelfde zijn als computers. Patronen vertalen en bestaande teksten en beelden remixen tot iets nieuws; dat doen wij toch ook? Ook dat is een misvatting, en wel eentje die gebaseerd is op een mechanistisch mensbeeld. Om de mens overbodig te maken hebben we geen AI nodig. De mens was in zekere zin altijd al overbodig. Daarom hebben we een hoger doel gecreëerd: een collectieve AI-baby die we toegewijd voeden met data-flesjes en deep learning. Dit alles in de ijdele hoop dat als de AI-baby volwassen is, deze ons kan bevrijden van zware arbeid en ons kan leren waartoe wij nuttig zijn. Maar die AI-baby is natuurlijk nooit volwassen. Die blijft altijd schreeuwen om meer data-offers en meer parameters. En ondertussen hebben we ‘m zo verwend met aandacht en religieuze verafgoding, dat hij stilletjes aan is veranderd in een kleine dictator die ons voorschrijft wat menszijn betekent en hoe wij ons werk moeten doen.